Τι είναι τα εμφυτεύματα;
Τα οδοντικά εμφυτεύματα είναι ειδικές κατασκευές από τιτάνιο, που λειτουργούν ως αντικαταστάτες της ρίζας των χαμένων δοντιών. Τοποθετούνται μέσα στο οστό της άνω ή της κάτω γνάθου και αφήνονται να ενωθούν μ’ αυτό και να αποτελέσουν τη βάση για μια προσθετική εργασία. Τα οδοντικά εμφυτεύματα αποτελούν τον πιο σύγχρονο τρόπο για την αντικατάσταση ενός ή περισσοτέρων χαμένων δοντιών.
Ποιά είναι η ιστορία των εμφυτευμάτων;
Ο Σουηδός, ορθοπαιδικός καθηγητής, Per-Ingvar Branemark , στις αρχές της δεκαετίας του ’50 διαπίστωσε πως το τιτάνιο σχηματίζει ένα πολύ ισχυρό δεσμό με το οστό που το περιβάλλει, με μια διαδικασία που ονομάζεται οστεοενσωμάτωση. Έτσι, μετά από πολλά χρόνια προκλινικών ερευνών, τοποθέτησε το πρώτο οστεοενσωματούμενο εμφύτευμα σε ασθενή το 1965.
Τα πρώτα εμφυτεύματα ήταν σαν λάμες (λεπιδοειδή) και απαιτούσαν μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις για να τοποθετηθούν. Την δεκαετία του ’80 παρουσιάστηκαν τα κοχλιούμενα εμφυτεύματα, που απλοποίησαν τη διαδικασία τοποθέτησης και έδωσαν μεγάλη ώθηση στην εμφυτευματολογία, ενώ στα μέσα του ‘90 η οδοντιατρική κοινότητα άρχισε να κατασταλάζει οριστικά στις τεχνικές της, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη λεπτομέρεια και στο τελικό αισθητικό αποτέλεσμα.
Σήμερα η εμφυτευματολογία παρουσιάζει, ποσοστά επιτυχίας, σε τουλάχιστον πενταετή βάση, άνω του 98%. Το ποσοστό αυτό, συγκρινόμενο με οποιαδήποτε άλλη ένθεση στο ανθρώπινο σώμα, είναι πράγματι εντυπωσιακό.
Τι συμβαίνει αν χαθεί ένα δόντι;
Τα συνηθέστερα προβλήματα που δημιουργεί η απώλεια των δοντιών είναι περιορισμένη ικανότητα μάσησης, μετακίνηση των γειτονικών δοντιών, πόνος, μειωμένη αυτοπεποίθηση. Επιπλέον δυσάρεστη συνέπεια από την απώλεια των δοντιών, είναι και η απώλεια του οστού που τα στήριζε η οποία οδηγεί σταδιακά σε ατροφία των γνάθων που με την σειρά της οδηγεί σε αισθητικές αλλαγές στο πρόσωπο. Επιπρόσθετα, αυτή η εξέλιξη θα επηρεάσει μελλοντικά τη δυνατότητα τοποθέτησης εμφυτευμάτων. Γι’ αυτό είναι προτιμότερο να αντικατασταθεί ένα δόντι πριν αρχίσουν τα προβλήματα.Πώς αντικαθίσταται ένα δόντι που χάνεται.
Η παραδοσιακή οδοντιατρική για να αντικαταστήσει τα δόντια που χάνονται χρησιμοποιεί γέφυρες, ή οδοντοστοιχίες. Καθεμιά, όμως, απ’ αυτές τις λύσεις έχει κάποια μειονεκτήματα. Αφενός μεν, οι γέφυρες προϋποθέτουν τον τρόχισμα των διπλανών, συχνά υγιών, δοντιών που θα στηρίξουν την αποκατάσταση, και οδηγεί σε ενδεχόμενα μεσο-μακροπρόθεσμα προβλήματα. Αφετέρου δε οι κινητές μερικές ή ολικές οδοντοστοιχίες (γνωστές ως μασέλες) μπορεί να δημιουργούν τραύματα ή δυσκολίες στην ομιλία και στη μάσηση ,ενώ ταυτόχρονα χάνονται η άνεση και η αυτοπεποίθηση στις κοινωνικές συναναστροφές.
Τα εμφυτεύματα αποτελούν μια θαυμάσια εναλλακτική λύση για την αντιμετώπιση της έλλειψης των δοντιών. Τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα τους είναι:
Δεν απαιτούν τρόχισμα των διπλανών δοντιών.
Έχουν τα υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας σε σχέση με όλες τις υπόλοιπες θεραπευτικές επιλογές.
Τα δόντια που κατασκευάζονται πάνω τους μοιάζουν και λειτουργούν σαν τα φυσικά.
Μπορούν να δώσουν σε ασθενείς με οδοντοστοιχίες ή μια ακίνητη εργασία ή τουλάχιστον μια πολύ πιο σταθερή οδοντοστοιχία.
Δικαίως, λοιπόν, θεωρούνται ανώτερα απο τις συμβατικές λύσεις που χρησιμοποιούσε η οδοντιατρική στο παρελθόν.
Ποιος είναι υποψήφιος για οδοντικά εμφυτεύματα;
Οποιοσδήποτε έχει χάσει ένα ή περισσότερα δόντια, μπορεί να είναι υποψήφιος για οδοντικά εμφυτεύματα. Εάν λείπουν ένα, μερικά ή όλα τα δόντια, τα εμφυτεύματα σε συνδυασμό με μια στεφάνη ή γέφυρα μπορούν να τα αντικαταστήσουν.Οι μόνοι για τους οποίους αντενδείκυται να μπουν σε διαδικασία εμφύτευσης, είναι τα άτομα κάτω των 18 ετών και γυναίκες στους πρώτους μήνες εγκυμοσύνης.
Η ηλικία του ασθενούς παίζει ρόλο στην επιτυχία των εμφυτευμάτων;
Περιστασιακά, ηλικιωμένοι ασθενείς εκφράζουν την ανησυχία, ότι η ηλικία τους αποτελεί εμπόδιο για να απολαύσουν τα πλεονεκτήματα των εμφυτευμάτων. Όμως ,η γενική υγεία και η επιθυμία να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής, είναι περισσότερο σημαντικά από την ηλικία όταν κάποιος αποφασίσει ότι θέλει να θεραπευτεί με οδοντικά εμφυτεύματα. Όποιος είναι αρκετά υγιής για να βγάλει ένα δόντι, τότε είναι ικανός και για να δεχθεί, με άνεση, ένα εμφύτευμα.
Γενικά, το συμπέρασμα για το αν κάποιος μπορεί να δεχθεί οδοντικά εμφυτεύματα, συνάγεται από την προσεκτική εκτίμηση του ιατρικού και οδοντιατρικού ιστορικού και την συνεκτίμηση των κλινικών, ακτινογραφικών και εργαστηριακών ευρημάτων.
Είναι απαραίτητο να τοποθετηθεί ένα εμφύτευμα για κάθε δόντι που έχει χαθεί;
Όχι. Σε κάθε νωδή (χωρίς δόντια) περιοχή τοποθετούνται τόσα εμφυτεύματα όσα κρίνονται αναγκαία για να στηρίξουν μια προσθετική αποκατάσταση που θα αντικαθιστά τα δόντια που λείπουν. Για παράδειγμα για μια ολόκληρη γνάθο πιθανόν να χρειάζονται 6-8 εμφυτεύματα.
Κάθε ασθενής είναι μοναδικός και αντιμετωπίζεται σαν ξεχωριστή περίπτωση, προκειμένου να αποφασιστεί ο ακριβής αριθμός εμφυτευμάτων που χρειάζονται για να καλυφθούν οι ανάγκες του.
Πώς γίνεται η εμφύτευση;
Η διαδικασία της τοποθέτησης εμφυτευμάτων γίνεται στον ασθενή μετά απο μελέτη του ιστορικού, της κλινικής εξέτασης ,των εκμαγείων, των ειδικών ψηφιακών ακτινογραφιών και τομογραφιών (με ελάχιστη δόση ακτινοβολίας) και σε μερικές περιπτώσεις χρήση ειδικού λογισμικού στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, από τα οποία διαπιστώνεται η λεπτομερής ανατομία και καταλληλότητα της περιοχής.
Στη συνέχεια , εκπονείται το σχέδιο θεραπείας, δηλαδή η ακριβής διαδικασία με την οποία θα επιτευχθεί η επιθυμητή τελική μορφή της αποκατάστασης στο στόμα του ασθενούς.
Η επέμβαση γίνεται, συνήθως, με τοπική αναισθησία στο οδοντιατρείο, με μια τεχνική ακριβείας που διασφαλίζει την σωστή τους θέση στο χώρο και δεν είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα, πολύπλοκη ή επίπονη.
Στη συνέχεια, τα εμφυτεύματα αφήνονται ανενόχλητα να «επουλωθούν» μέσα στις γνάθους για 2 έως 6 μήνες, ανάλογα με τον ασθενή και την περιοχή της επέμβασης. Ο λόγος που γίνεται αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικός: Το οστό γύρω τους αναδιαμορφώνεται και αναγεννιέται με τέτοιο τρόπο, ώστε στο τέλος της διαδικασίας αυτής που ονομάζεται οστεοενσωμάτωση, τα εμφυτεύματα να αποτελούν στην πράξη μέρος του οστού, από το οποίο είναι αδύνατο να αποσπαστούν.
Μετά, αφού ελεγχθεί και επιβεβαιωθεί η σταθερότητα τους, ο οδοντίατρος μπορεί να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο, που είναι η προσθήκη πάνω στα εμφυτεύματα των ειδικών κατασκευών (abutments) και των καινούριων δοντιών, συνήθως, από πορσελάνη.
Υπάρχει πόνος η ενόχληση κατά την εμφύτευση ή μετά απ΄αυτή;
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, επειδή χρησιμοποιείται η κατάλληλη και επαρκής τοπική αναισθησία, εξαλείφεται κάθε πόνος ή ενόχληση.
Μετά την τοποθέτηση, μπορεί να υπάρχει ένα μικρό οίδημα και ελαφρύς πόνος που ελέγχεται, συνήθως, από ήπια παυσίπονα. Πάντως, οι περισσότεροι ασθενείς δηλώνουν ότι υπάρχει μια μικρή ενόχληση την πρώτη μόνο ημέρα και ότι αισθάνονται πολύ πιο άνετα από ότι περίμεναν, ακολουθώντας τις κατάλληλες οδηγίες και ότι τα συμπτώματα υποχωρούν εντελώς δυο μέρες μετά.
Υπάρχει περίπτωση απόρριψης;
Τα οδοντικά εμφυτεύματα κατασκευάζονται από ένα υλικό, το τιτάνιο, το οποίο είναι απόλυτα βιοσυμβατό με τους ιστούς του σώματος και πραγματικά ενσωματώνεται στο οστό, δηλαδή γίνεται μέρος της γνάθου.
Στις ελάχιστες περιπτώσεις που δεν γίνεται σωστή οστεοενσωμάτωση του εμφυτεύματος, υπάρχει, τις πιο πολλές φορές, η δυνατότητα για διευθέτηση του προβλήματος.
Είναι σημαντική η φροντίδα των εμφυτευμάτων μετά το πέρας της θεραπείας;
Τα οδοντικά εμφυτεύματα είναι σαν τα φυσικά δόντια και απαιτούν την ίδια φροντίδα, η οποία θα συμβάλλει στην διατήρηση τους και στη μακροχρόνια επιτυχία της θεραπείας. Με σκοπό να διατηρούνται τα εμφυτεύματα καθαρά και ελεύθερα από μικροβιακή πλάκα, η καθημερινή, σχολαστική υγιεινή με οδοντόβουρτσα αλλά και μεσοδόντιο βουρτσάκι είναι απαραίτητα. Μετά την τοποθέτηση της προσθετικής εργασίας, θα σας δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες για την σωστή φροντίδα των εμφυτευμάτων και θα καθοριστεί ένα πρόγραμμα επανελέγχων.
Οι άλλοι καταλαβαίνουν ότι κάποιος φοράει εμφύτευμα;
Η τεχνολογική εξέλιξη στα εμφυτεύματα και στην οδοντιατρική γενικότερα, δίνει τη δυνατότητα να κατασκευάζονται δόντια που δείχνουν, δίνουν την αίσθηση και λειτουργούν σαν τα φυσικά.
Πόσο κρατάνε τα οδοντικά εμφυτεύματα;
Τα εμφυτεύματα έχουν σχεδιαστεί ώστε να είναι μόνιμα, όπως άλλωστε και τα φυσικά δόντια. Πολλοί παράγοντες ,όμως, καθορίζουν τη διάρκεια της επιτυχία τους με κυριότερους την υγιεινή, καθώς και τον τακτικό έλεγχό τους από τον οδοντίατρο. Το κάπνισμα, η υπερβολική πίεση σε εμφυτεύματα που τοποθετήθηκαν πρόσφατα καθώς και το σφίξιμο των δοντιών μπορεί να αποτελέσουν παράγοντες που οδηγούν σε αποτυχία και γι’ αυτό θα πρέπει να αποφεύγονται ή να ελέγχονται.
Τεκμηριωμένες επιστημονικές μελέτες δείχνουν πως τα οδοντικά εμφυτεύματα παρουσιάζουν, ποσοστά επιτυχίας, σε τουλάχιστον πενταετή βάση, άνω του 98% ενώ παραμένουν επιτυχημένα ακόμη και μετά από 30 χρόνια χρήσης με ποσοστό επιβίωσης των προσθετικών εργασιών που στηρίζουν, πάνω από 95% στα 10 χρόνια .
Πόσο κοστίζουν οι αποκαταστάσεις με εμφυτεύματα;
Το κόστος της θεραπείας με εμφυτεύματα ποικίλλει και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως ο αριθμός των δοντιών που θα αντικατασταθούν, ο αριθμός των εμφυτευμάτων που θα τα στηρίζουν κ.ά. Για να καθοριστεί ένα συγκεκριμένο κόστος, είναι απαραίτητο να προηγηθεί εξέταση του στόματος από το γιατρό. Πάντως ,σε βάθος χρόνου η λύση με οδοντικά εμφυτεύματα αποδεικνύεται οικονομικότερη των εναλλακτικών διότι οι εργασίες με εμφυτεύματα αντέχουν περισσότερο και δεν χρειάζονται συχνά αντικατάσταση.
